Zespół jelita drażliwego (IBS) – jaka dieta?

Zespół jelita drażliwego (IBS) to przewlekłe schorzenie układu pokarmowego, które dotyka miliony ludzi na całym świecie. Charakteryzuje się bólami brzucha, wzdęciami, biegunką i zaparciami, co znacznie obniża jakość życia pacjentów. Choć przyczyny IBS nie są w pełni zrozumiane, istnieją skuteczne metody leczenia, w tym dieta i zmiany stylu życia, które mogą przynieść ulgę w objawach.

Objawy i diagnoza IBS

IBS objawia się różnorodnymi symptomami, które mogą być łagodne lub ciężkie:

• bóle brzucha – ból brzucha jest jednym z najczęstszych objawów IBS. Często jest opisywany jako skurcze, które mogą ustępować po wypróżnieniu. Ból może być przewlekły lub nawracający i jest zazwyczaj zlokalizowany w dolnej części brzucha. Intensywność bólu może się zmieniać i może być związana z jedzeniem, stresem lub innymi czynnikami
• zmiany w wypróżnieniach – osoby z IBS mogą doświadczać biegunki, zaparć lub naprzemiennego występowania obu tych objawów. Biegunka charakteryzuje się częstymi, luźnymi stolcami, podczas gdy zaparcia oznaczają rzadkie, twarde i trudne do wydalenia stolce. Niektórzy pacjenci mogą mieć uczucie niepełnego wypróżnienia
• wzdęcia i nadmierne gazy – wzdęcia i nadmierne wydzielanie gazów są częstymi objawami IBS. Pacjenci mogą odczuwać uczucie pełności i nadmierne rozciąganie brzucha, co może być bardzo uciążliwe. Wzdęcia są często gorsze po jedzeniu i mogą być łagodzone przez wypróżnienie
• nadwrażliwość jelita – uczucie niepełnego wypróżnienia lub pilna potrzeba skorzystania z toalety są również charakterystyczne dla IBS. Pacjenci mogą odczuwać dyskomfort lub ból, który ustępuje po wypróżnieniu. Często towarzyszy temu wrażenie, że jelita nie opróżniły się całkowicie.

Niektóre osoby z IBS mogą doświadczać dodatkowych objawów, takich jak:

• nudności
• zmęczenie
• bóle głowy
• problemy ze snem
• bóle pleców

Diagnoza IBS

Diagnoza IBS opiera się głównie na wywiadzie medycznym i wykluczeniu innych schorzeń, takich jak choroby zapalne jelit, celiakia czy rak jelita grubego. Lekarz zazwyczaj przeprowadza szczegółowy wywiad dotyczący objawów, ich nasilenia i częstotliwości. Mogą być również zlecone badania krwi, testy stolca, a także badania obrazowe, takie jak kolonoskopia, aby wykluczyć inne choroby.

Jakie jest znaczenie diety w leczeniu IBS?

Zmiany w diecie mogą znacząco poprawić samopoczucie pacjentów z IBS. Dieta FODMAP jest jedną z najskuteczniejszych strategii dietetycznych dla osób z tym schorzeniem. FODMAP to skrót od fermentujących oligo-, di-, mono-sacharydów i polioli, czyli rodzajów węglowodanów, które są trudne do strawienia i mogą powodować objawy IBS.

Dieta FODMAP

Dieta FODMAP polega na eliminacji produktów bogatych w fermentujące węglowodany, a następnie stopniowym ich wprowadzaniu w celu zidentyfikowania tych, które wywołują objawy. Do produktów wysokiego FODMAP należą:

• mleko i produkty mleczne – laktoza zawarta w mleku może być problematyczna dla osób z IBS
• niektóre owoce – jabłka, gruszki, mango, śliwki, arbuz
• warzywa – cebula, czosnek, brokuły, kalafior
• rośliny strączkowe – fasola, soczewica, ciecierzyca
• słodziki – sorbitol, mannitol, ksylitol.

Zmiany stylu życia

Oprócz diety, inne zmiany stylu życia mogą przynieść ulgę w objawach IBS:

• regularna aktywność fizyczna – ćwiczenia mogą poprawić motorykę jelit i zmniejszyć stres
• zarządzanie stresem – techniki relaksacyjne, takie jak joga i medytacja, mogą pomóc w łagodzeniu objawów IBS
• regularne posiłki – spożywanie mniejszych, regularnych posiłków może zmniejszyć ryzyko wzdęć i bólów brzucha.

Konsultacja z specjalistą

W przypadku IBS, skonsultowanie się ze specjalistą ds. dietetyki jest kluczowe. Ekspert pomoże stworzyć spersonalizowany plan żywieniowy, który uwzględni indywidualne potrzeby i tolerancję pokarmową pacjenta. Dzięki temu możliwe jest skuteczne zarządzanie objawami i poprawa jakości życia.